AFRIKA OMHELST SILVIA

Het stoffelijk overschot van onze zuster Silvia Recchi, in 2017 in België overleden aan kanker, is gerepatrieerd naar haar missieland in Kameroen, om precies te zijn naar Mbalmayo, het land dat haar dierbaar was geworden en dat voor haar "licht zal zijn", overeenkomstig de vaak in onze context gebruikte uitdrukking. Zij zal voortaan rusten in de Mariagrot "Marie Mère de l'espérance" van ons Centrum Redemptor hominis, waar gelovigen en vrienden altijd heen zullen kunnen komen om haar te bezoeken en om te bidden.

Bisschoppen, religieuzen, eenvoudige gelovigen zijn voor deze gelegenheid rondom Silvia en onze Gemeenschap Redemptor hominis bij elkaar gekomen om dank te brengen voor de gave van het leven van Silva aan Afrika en de terugkeer van haar stoffelijk overschot.

Deze terugkeer van Silvia heeft het de verschillende geledingen van de Kerk in Kameroen mogelijk gemaakt de rouw eindelijk te verwerken, om haar te huilen, haar te gedenken, zich vragen te stellen over de toekomst van haar intellectuele en kerkelijke erfenis, zich vandaag te laten bevragen door haar scherp gevoel voor vrijheid, door de herinnering aan haar vrijmoedigheid, aan haar met gezag gesproken woord als dienst aan de waarheid en niet als macht, aan haar eerlijkheid in edelmoedig werken, aan de waardering in de Kerk voor de vrouw in het algemeen en voor de Godgewijde vrouw in het bijzonder.

Onze stichter, don Emilio Grasso, heeft voor het eerst de zeer sterke band van Silvia met Afrika vanaf het begin van haar ziekte onderscheiden, toen hij ons zei dat haar lijdend lichaam geroepen werd om het altaar te worden van een offer van liefde voor de missie.

Dankzij zijn aanwijzing is deze gave ons ten slotte gegeven. Het was een antwoord op de verwachting van de gelovigen van Afrika, aan allen die van Silvia hebben gehouden en het verlangen naar deze terugkeer tot uitdrukking hebben gebracht.

De Gemeenschap Redemptor hominis heeft door middel van zijn Algemeen Verantwoordelijke, don Michele Chiappo, samen met zijn Raad deze aanwijzing met vreugde overgenomen en deze repatriëring toegestaan.

Onze dankbaarheid voor de gebeurtenis die wij hebben meegemaakt, gaat naar mgr. Joseph-Marie Ndi-Okalla, bisschop van Mbalmayo, die naar België was gegaan om Silvia verschillende malen te bezoeken en haar uitvaart had geleid, waarbij hij haar de liefde van Afrika overbracht. Mgr. Ndi-Okalla had zich bij die gelegenheid en vervolgens herhaaldelijk bij onze Algemeen Verantwoordelijke met geduld en met respect voor ons charisma en onze mening tot een bescheiden tolk gemaakt van de hoop van de Kerk van Kameroen op een terugkeer van het stoffelijk overschot van Silvia. Hij heeft ons ook begeleid en ons geadviseerd gedurende de gehele voorbereiding van de gebeurtenis.

De keuze om Silvia naar Afrika te repatriëren brengt ook een vernieuwd verbond tot uitdrukking tussen onze Gemeenschap Redemptor hominis en de Kerk in Afrika. Het is een zeer sterk teken: wij voelen ons thuis in de Kerk als familie van God die er in Kameroen is, waar wij banden van vrijheid en genade smeden die de banden van de noodzakelijkheid en de natuur te boven gaan. Het zijn dus ook banden met het land van oorsprong.

Al deze tekenen van genegenheid, achting en liefde voor Silvia hebben ons nog beter doen begrijpen dat missie een apostolische dialoog is, een heilzame ontmoeting met mensen, die als vrucht diepe banden van vriendschap voortbrengt. Het gaat er niet om zich erom te bekommeren werken tot stand te brengen, maar de waarheid mee te delen die vrij maakt, de liefde die ons de vreugde geeft en die het lijden weet te lenigen, die haar bron heeft in de Heer Jezus.

Het feit dat rondom Silvia in een eensgezind getuigenis bisschoppen, priesters,  religieuzen, lekengelovigen bijeengekomen zijn... is een teken van dit missionaire werk zonder ophouden, dat in alle richtingen diepe relaties met de verschillende geledingen van het volk van God doet ontstaan.

De academische eerbewijzen

Vanaf het ogenblik van haar terugkeer naar Kameroen zijn op een ontroerende wijze schitterende vieringen elkaar opgevolgd.

Vóór alles is er op 1 juni de liturgie van ontvangst en zegening geweest op de luchthaven van Nsimalen in tegenwoordigheid van mgr. Adalbert Ndazna, emeritus bisschop van Mbalmayo, en mgr. Philippe Alain Mbarga, bisschop van Ebolowa; talrijke vrienden en vrouwelijke religieuzen hebben haar op een ogenblik van grote ontroering en van gebed  willen omringen.

Het konvooi heeft zich vervolgens in beweging gezet naar de Katholieke Universiteit, naar de campus Nkolbisson, waar de rector, abbé Jean-Bertrand Salla, Silvia de academische eer heeft bewezen, daarbij haar rijke bijdrage als docent en emeritus directeur van de Afdeling Canoniek Recht in herinnering brengend. Een door mgr. Faustin Ambassa, aartsbisschop van Garoua, geleide mis in concelebratie met talrijke priesters van de educatieve gemeenschap van de Universiteit en de École théologique Saint-Cyprien heeft het begin gevormd van de gebedswake die tot de dageraad duurde en werd verlevendigd door universitaire koren. De homilie van mgr. Thomas Bienvenu Tchoungui, hoogleraar en oud-vicaris generaal van het bisdom Mbalmayo, heeft bij zijn uitleg van Joh. 8, 31-42 de belangrijke bijdrage onderstreept van de vrijmoedigheid en de dienst aan de waarheid waarvan Silvia heeft getuigd.

Op zaterdag 2 juni is de universitaire gemeenschap en in het bijzonder de Afdeling Canoniek Recht opnieuw bijeengekomen voor een mis die door verschillende priesters werd geconcelebreerd. Abbé Engelbert Meyong Nama heeft bij zijn uitleg van het evangelie van de dag het morele gezag onderstreept dat de werkzaamheid van Silvia en haar academische bijdragen altijd heeft gekenmerkt.

Laat in de morgen hebben de hogere oversten van de religieuze congregaties van Kameroen, begeleid door de studenten van het Grootseminarie van Nkolbisson, nog een eucharistieviering verlevendigd. In zijn homilie heeft p. Richard Ngono, decaan van de Faculteit Filosofie van de Katholieke Universiteit, – rekening houdend met de talrijke academische vruchten van Silvia en in het licht van de parabel van de wijngaard, volgens welke de wijnbouwer de ranken die vrucht dragen, snoeit, opdat zij er nog meer geven (vgl. Joh. 15, 2) – de geestelijke vruchtbaarheid onderstreept die haar vertrek inhoudt in de personen die haar hebben gekend en gewaardeerd.

Alvorens te vertrekken naar Mbalmayo hebben de talrijke aanwezige religieuzen met de vertegenwoordiger van de hogere oversten, p. Paulin Neme, in stoet het licham van Silvia begeleid naar de uitgang van de universiteit.

De ontvangst in Mbalmayo

De ontvangst in Mbalmayo heeft zaterdagmiddag in de kapel van ons Centrum Redemptor hominis plaatsgevonden. Verschillende groepen en personen zijn elkaar tot zondagavond in gebed elkaar opgevolgd: religieuzen van het bisdom Mbalmayo, vrienden en buren van de Gemeenschap. Zaterdagavond is er een mis geweest, geleid door abbé Jean Parfait Ntsama, pastoor van de parochie op het gebied waarvan ons Centrum is gelegen; op zondagavond is er vóór het overbrengen van het stoffelijk overschot naar de parochie Obeck nog een mis geweest, geleid door abbé Apollinaire Ebogo, decaan van de priesters van het bisdom Mbalmayo, die ons had ontvangen bij onze aankomst in Mbalmayo in 1991.

De gelovigen en vrienden van de parochie Obeck waren aanwezig bij de verschillende fases van de terugkeer van Silvia naar Kameroen en hebben ons ondersteund als familie van God. Twee weken lang hadden tientallen jongeren, medewerkers, leden van de groepen van Obeck en eenvoudige gelovigen op volle kracht gewerkt om de plaats van ontvangst van het graf van Silvia te verfraaien in vreugde, gebed en reflectie over de kerkelijke betekenis van deze terugkeer.

De aankomst op het kerkplein van de parochie Bienheureuse Anwarite van Obeck, toevertrouwd aan onze Gemeenschap en waaraan Silvia zoveel energie had besteed, op zondagmiddag zal voor allen gedenkwaardig blijven. De verantwoordelijken voor de parochie hadden voor Silvia een ontvangst willen voorbereiden met de balafons en de traditionele dans van de Esani – voorbehouden aan de moedigen, aan degenen die door de verschillende beproevingen van het leven hebben getriomfeerd.

Deze dans is afgesloten met de regenboog die onverwachts is verschenen en door dit diep religieuze volk onmiddellijk is ontvangen als een boodschap die betekende dat er ook in de hemel feest was om deze terugkeer.

‘s Avonds is er een mis geweest, geleid door mgr. Adalbert Ndzana, emeritus bisschop van Mbalmayo, die de goede samenwerking van Silvia als juridisch consultor onderstreepte en waarbij hij ook haar hoedanigheden als religieuze naar voren heeft gebracht.

Pontificale mis in de kathedraal

Maandagmorgen, 4 juni, heeft de kathedraal Silvia ontvangen met een onvergetelijke pontificale mis, waarbij onder anderen aanwezig waren mgr. Jean Mbarga, aartsbisschop van Yaoundé, die als professor en vervolgens als Grootkanselier van de Katholieke Universiteit Silvia regelmatig had bezocht, en mgr. Joseph Atanga, aartsbisschop van Bertoua, die met Silvia had samengewerkt, toen hij voorzitter was van de bisschoppenconferentie van Kameroen.

Ook aanwezig waren mgr. Alain Philippe Mbarga, bisschop van Ebolowa, mgr. Christophe Zoa, bisschop van Sangmelima, en mgr. Adalbert Ndzana. De mis is geleid dor mgr. Joseph Marie Ndi-Okalla.

De aartsbisschop van Yaoundé heeft, toen hij het woord nam, gezegd dat de terugkeer van Silvia een profetisch teken is en dat haar leven, dat tegelijkertijd werd gekenmerkt door onderwijs, wetenschappelijk onderzoek, opname van de armsten, een volledig eucharistisch bestaan is geweest. Haar dubbele begrafenis, in 2017 in België en nu in Kameroen, haar missieland, brengt haar dichtbij de evangelische figuur Lazarus.

Mgr. Ndi-Okalla heeft zich laten inspireren door hoofdstuk 13, 1-15 van het evangelie van Johannes over de voetwassing van de leerlingen door Jezus om de betekenis te erkennen van de nederigheid en het bewustzijn van de zending van evangelisatie waarvan Silvia blijk heeft gegeven in de sectoren waarin zij werkzaam is geweest: van de universiteit tot de religieuze congregaties, van de bisschoppenconferentie tot aan de parochies. 

Alleen al het oproepen van de verschillende fasen van deze terugkeer van Silvia doet ons begrijpen dat wij dagen van genade en verwondering hebben meegemaakt. Laten wij God daarvoor danken!

De diepgaande homilieën, de bewogen getuigenissen waren geen gelegenheidswoorden, maar hebben ons integendeel opnieuw het authentieke gezicht van onze zuster en vriendin voorgehouden die met ons de opbouw van onze familie van Godgewijden en vijfentwintig jaar missie in Kameroen heeft gedeeld.

Zoals wij in de kathedraal hebben willen onderstrepen, is Silvia in onze Gemeenschap een edelmoedige Godgewijde vrouw geweest, met een dynamische trouw aan de evangelische raden, met een onophoudelijk zoeken naar de groei en de inculturatie van het charisma. Zij heeft de eerste statuten van onze Gemeenschap uitgewerkt en korter geleden de vernieuwing ervan binnen een uitgebreidere commissie verzorgd.

De lijst van haar taken zou lang zijn, maar wij hebben altijd haar eenvoud in het dagelijks leven bewonderd, haar vermogen tot dialoog en haar hartstocht voor het onderwijs, ook binnen de Gemeenschap. Onze Gemeenschap is een kleine familie van Godgewijden waarin zowel mensen van eenvoudige afkomst als intellectuelen van hoge klasse zoals Silvia een plaats vinden. Zij wist met iedereen aan tafel te zitten, met de armen zonder een houding van superioriteit en met autoriteiten van iedere soort zonder minderwaardigheidscomplexen.

Wij danken allen en ieder persoonlijk. Wij zullen geen volledige lijst maken waarmee men het risico zou kunnen lopen iemand te vergeten. Alle gezichten van onze vrienden, hun tranen, hun bemoedigingen zullen voor altijd in ons hart gegrift blijven.

Aan het einde van de eucharistieviering in de kathedraal hebben wij ons persoonlijk met deze woorden tot Silvia gericht:

"Beste Silvia, jouw terugkeer onder ons is ook een plechtige verplichting alles wat je hebt gedaan, niet te verspillen, een religieus vereiste in de gemeenschap van de heiligen aan te vullen waaraan het je heeft kunnen ontbreken, verder te gaan.

Je zult naast ons rusten, in de aarde gevallen als een graankorrel die te zijner tijd vrucht zal dragen.

Beste Silvia, wij hebben samen gelukkige ogenblikken meegemaakt, maar ook talrijke moeilijkheden die nooit ontbreken in een familie in wording.

Jij hebt je wedloop afgelegd, jij hebt de overwinning van trouw behaald die gegaan is via het kruis en ook door de zuivering van de ziekte. Als uitstekend lid van onze Gemeenschap, dochter van de school van de vrijheid van onze oorsprong, een school van verantwoordelijkheid, inspanning, kruis, heb jij God verheerlijkt en het volk van God getuigt daarvan.

Wij zullen de uitdaging weten te aanvaarden waartoe jouw leven ons allen uitdaagt, namelijk verder te gaan en een nieuwe bladzijde van ons gemeenschapsleven te schrijven met de kinderen van Afrika die zich met ons zullen verenigen. Ik ben er zeker van, wij zullen blijven werken in de vrijheid van het hart en in belangeloosheid, zoals jij hebt gedaan.

Door mijn stem brengt Redemptor hominis zijn vreugde tot uitdrukking je terug te zien keren naar huis, naar Mbalmayo. Dit proces was afgelopen maart begonnen in de Paastijd, de tijd van de verrijzenis van Christus die jouw verrijzenis al aankondigt.

Beste zuster en beste vriendin, wij zullen elkaar weerzien. Ja, wij zullen elkaar weerzien. Wij geloven erin".